Հայաստանի արտաքին առևտրի վիճակագրությունը՝ ճշգրիտ պատկեր

Հայաստանի տնտեսական իրավիճակը հաճախ ներկայացվում է հակասական տվյալներով, որոնք կարող են մոլորեցնել հասարակությանը։ Օրինակ, ֆեյսբուքյան գրառումներում կարող է հայտարարվել ԵՄ-ի դեպի արտահանման աճի մասին, մինչդեռ իսկական պատկերը շատ ավելի բարդ է։

Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալները ցույց են տալիս, որ 2025 թվականի հունվար-հուլիսին Հայաստանից արտահանված ապրանքների ընդհանուր արժեքը նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ նվազել է 49.6%-ով։ Այս կտրուկ անկումը հիմնականում պայմանավորված է դեպի Արաբական Միացյալ Էմիրություններ (ԱՄԷ) ոսկու արտահանման զգալի կրճատմամբ։

Ինչո՞ւ է ոսկու արտահանման կրճատումը այնքան կարևոր։

Եթե նախորդ տարվա հունվար-հուլիսին Հայաստանից ԱՄԷ արտահանվել է մոտ 4 մլրդ դոլարի ապրանք, որից զգալի մասը ոսկի էր, ապա այս տարվա նույն ամիսներին այդ ցուցանիշը կազմել է ընդամենը 1.2 մլրդ դոլար՝ 68.7%-ով նվազելով։ Այս ոսկու արտահանման կրճատումը ունի ֆինանսական և տնտեսական հետևանքներ, որոնք չեն կարող անտեսվել։

Այլ առևտրային ուղղություններով տեղի ունեցած փոփոխություններ

ԱՄԷ-ի հետ առևտրի անկումը միակ բացասական ցուցանիշը չէ։ Դեպի Չինաստան արտահանման ծավալները նույնպես զգալիորեն նվազել են՝ կազմելով նախորդ տարվա համեմատ 53.4%-ի անկում։

Այնուամենայնիվ, որոշ երկրների հետ առևտրային փոխհարաբերությունները ցույց են տալիս մի փոքր աճ։ Օրինակ, դեպի Գերմանիա և Շվեյցարիա արտահանումը մի փոքր աճել է։

Այսպիսով, եկած տվյալները ցույց են տալիս, որ Հայաստանի արտաքին առևտրի պատկերը շատ ավելի բարդ է, քան պարզապես ԵՄ-ի դեպի արտահանման աճի մասին հայտարարությունները։ Իրական տնտեսական վիճակը պահանջում է ավելի խորը վերլուծություն և բազմակողմանի տվյալների հաշվառում։